Học sinh lớp 12 đang vào mùa ôn thi. Ôn tập theo sách giáo khoa,
theo tài liệu của Bộ GD-ĐT hay các sách hướng dẫn ôn tập khác đang là
điều nhiều nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh băn khoăn.
Năm học trước, Bộ GD-ĐT chỉ đạo các trường sử dụng tài liệu dạy học
theo chuẩn kiến thức, kỹ năng để hướng dẫn học sinh ôn tập. Nhưng năm
nay Bộ GD-ĐT chỉ chỉ đạo chung các trường tổ chức cho học sinh ôn tập
theo chuẩn kiến thức kỹ năng.
Tránh nhầm lẫn
Theo giải thích của lãnh đạo Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng
giáo dục (Bộ GD-ĐT), chuẩn kiến thức, kỹ năng được quy định cho mỗi lớp
học, môn học cụ thể giống như các “đầu việc” mà các trường, giáo viên
phải căn cứ vào đó để tổ chức dạy học, tổ chức ôn tập, kiểm tra đánh
giá học sinh chứ không phải tài liệu ôn thi dành cho học sinh. Ôn thi
“bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng” là xem chuẩn kiến thức, kỹ năng như
yêu cầu cụ thể để hướng dẫn học sinh triển khai đề cương ôn tập kiến
thức, rèn luyện kỹ năng đúng trọng tâm, không lan man, ôm đồm, quá tải.
Tuy nhiên “chất liệu” để giúp học sinh ôn tập đúng theo chuẩn kiến
thức, kỹ năng sẽ là sách giáo khoa, bài giảng của thầy cô, tích lũy của
học sinh trong quá trình học tập, kể cả các loại tài liệu ôn tập khác
nhau.
Mùa ôn thi năm 2010, nhiều trường, thầy cô giáo đã hiểu nhầm “tài
liệu dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng” và “chuẩn kiến thức, kỹ
năng” là một và xem tài liệu trên là tài liệu duy nhất sử dụng cho học
sinh ôn tập, dẫn đến việc có những học sinh không đạt được điểm giỏi
trong kỳ thi tốt nghiệp THPT vì bỏ sót kiến thức.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã giải thích về việc này, trong đó nhấn mạnh tài
liệu trên chỉ giúp học sinh ôn tập có trọng tâm, không phải tài liệu ôn
tập duy nhất do Bộ GD-ĐT quy định. Những học sinh có học lực trung
bình, dưới trung bình sử dụng tài liệu trên để tránh quá tải có thể đạt
điểm trung bình, khá trong kỳ thi. Những học sinh có lực học tốt hơn,
có thể ôn tập đầy đủ hơn theo sách giáo khoa để đạt điểm giỏi.
Đề cập kỳ thi tốt nghiệp năm 2011, Thứ trưởng Bộ
GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển khẳng định để học sinh chuẩn bị tốt cho kỳ thi,
Bộ GD-ĐT từ đầu năm học đã yêu cầu các trường có định hướng dạy học và
kiểm tra đánh giá học sinh theo hướng bám sát kiến thức cơ bản, tăng
cường các kỹ năng vận dụng kiến thức cho học sinh.
Đề thi tốt nghiệp năm 2011 sẽ có 50% điểm số cho các yêu cầu vận
dụng kiến thức. Vì thế, học sinh không nên chạy theo các lò luyện nâng
cao, không cần thiết tham khảo nhiều tài liệu, chỉ cần bám sát chương
trình – sách giáo khoa. Các trường tăng cường việc kiểm tra, có thể tổ
chức các kỳ thi thử để giúp học sinh làm quen với các đề thi có yêu cầu
“vận dụng kiến thức”, làm quen với kỹ thuật thi trắc nghiệm…
Không cắt xén chương trình
Theo ông Vũ Đình Chuẩn – vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học Bộ GD-ĐT,
sau khi công bố môn thi tốt nghiệp THPT vào cuối tháng 3-2011,
Vụ Giáo dục trung học mới có hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT gửi
các sở GD-ĐT để triển khai cho các nhà trường. Nhưng tinh thần chung
sẽ không hướng dẫn chi tiết, cụ thể từng môn thi, không giới hạn kiến
thức mà chỉ hướng dẫn chung các trường trong việc tổ chức ôn tập cho
học sinh, hướng dẫn phương pháp ôn tập có hiệu quả.
Về việc này, lãnh đạo Bộ GD-ĐT cũng đề nghị các trường vào thời điểm
này gấp rút phân loại học sinh theo học lực để có biện pháp kịp thời
phụ đạo, bồi dưỡng cho học sinh yếu, kém nhằm nâng cao tỉ lệ học sinh
đỗ tốt nghiệp ở mức trên trung bình.
Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng: với việc chỉ đạo phân loại,
bám sát từng đối tượng học sinh nên từ kỳ thi trước tuy tỉ lệ học sinh
đỗ tốt nghiệp loại khá, giỏi không tăng nhưng tỉ lệ học sinh đỗ loại
trung bình tăng rõ rệt. Vì vậy, việc này cũng cần được triển khai thật
tốt trong từng trường, từng địa phương, nhất là những nơi có tỉ lệ tốt
nghiệp THPT chưa cao trong các năm trước.
Theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT, để chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT năm
2011, các trường xây dựng kế hoạch tổ chức ôn tập cho học sinh, nhưng
tuyệt đối không được cắt xén chương trình, dạy dồn để dành thời gian
cho môn thi. Việc dạy học vẫn phải đảm bảo đúng chương trình, thời gian
năm học, đảm bảo chất lượng dạy học cả những môn thi và môn không thi.

Chú ý phần chung – phần riêng
Đề thi tốt nghiệp THPT năm nay sẽ vẫn có phần chung, gồm kiến thức
giao thoa giữa chương trình chuẩn và nâng cao, và phần riêng thuộc
chương trình chuẩn hoặc nâng cao.
Theo các chuyên gia Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục,
để học sinh không bỡ ngỡ, tránh sai sót khi làm bài thi,
trong thời gian ôn thi các thầy cô giáo cần có hướng dẫn tỉ mỉ cho học
sinh. Trên cơ sở cấu trúc đề thi từng môn thi do cục đã ban hành (năm
2010), học sinh có thể dễ dàng nhận biết phần kiến thức giao thoa giữa
hai chương trình chuẩn và nâng cao.
Phần chung chiếm tỉ lệ điểm số nhiều hơn nên để đạt ít nhất điểm
trung bình, học sinh cần chú trọng nhiều hơn đến phần kiến thức giao
thoa. Còn phần riêng theo từng chương trình, Bộ GD-ĐT sẽ cân nhắc để độ
khó tương đương nhau.
Vì vậy, sự lựa chọn tốt nhất đối với thí sinh là chọn phần riêng
thuộc chương trình mà mình học và ôn tập kỹ. Tuy nhiên, các em vẫn có
thể chọn phần riêng không thuộc chương trình mình được học mà không
phạm quy. Bộ GD-ĐT chỉ lưu ý những thí sinh làm cả hai phần riêng sẽ
phạm quy, không được tính điểm phần riêng.